Wist je dat ik op mijn youtube kanaal meerdere filmpjes heb staan die je helpen een mooi portret te maken? Klik hier voor mijn youtubekanaal
Hieronder is de opbouw van een portretschilderij zien.
Portret Eize: van zwartwit foto naar kleuren schilderij.
B” target=”_blank”>ekijk het filmpje hier: klik
Naar aanleiding van een artikel over mijn schilderijen, in het personeelsblad van de Nederlandse Spoorwegen, was een portret van mij te winnen.
Het portret is gemaakt voor de Familie Groenwold uit Zwolle. Zowel meneer en mevrouw zijn vroeger werkzaam geweest bij de Nederlandse Spoorwegen.
Deze foto is uit de jaren 50 en de ouders bezitten enkel zwart-wit afbeeldingen van hun jong, overleden kindje. Het leek mij mooi voor hun, om ook een kleurrijke afbeelding te hebben als herinnering aan hun zoon. Daarbij werd hun gevoel zo duidelijk in de liefdevolle en persoonlijke omschrijving van hun zoontje! Het was voor mij erg belangrijk om dit gevoel in het portret tot uitdrukking te brengen.
Eize is bedlegerig geworden nadat hij ziek is geweest en heeft daardoor nooit kunnen lopen, praten en spelen. Ook het vermogen om te zien en horen was moeilijk in te schatten. Hij heeft een groot gedeelte van zijn leventje, zoals op de foto, in de woonkamer gelegen bij zijn familie.
Eerst heb ik een uitsnede van de foto gemaakt in het goede formaat (op de computer)., zodat de aandacht naar Eize gaat. Ook heb ik de afbeelding een beetje schuin geplaatst, dat is beter voor de compositie (vlakverdeling qua kleur en voorstelling). Schuine richtingen in een compositie trekken de kijker, als het ware, verder het schilderij in. Daarvoor hoeft het belangrijkste, in dit geval het gezichtje, niet altijd precies in het midden te staan.
Als eerste opzet heb ik de afbeelding in één kleur opgezet. Daarbij kijk ik waar de licht-donker accenten komen te liggen. Ook probeer ik in deze fase de plaatsing van de mond en ogen goed weer te geven. De donkere achtergrond op de foto zal ik op het schilderij lichter maken; want die trekt nu te veel de aandacht.
Na de voorzichtige opzet; breng ik nog wat meer contrast erin. Het linker gedeelte op de foto is erg donker; dat probeer ik toch lichter te maken en nog wat vorm in aan te brengen. Dit is vaak erg lastig omdat het een beetje gissen is. Ik heb de plaatsing van het oor nodig om het gezichtje in dat donkere gedeelte wat meer diepte te geven. Het is erg lastig om een schilderij licht en helder te houden. Het wordt al gauw door het aanbrengen van schaduw vlakken steeds donkerder. Nu wordt het tijd om er wat kleur in te brengen.
Ik heb wel wat achtergrondinformatie over de kleuren bij de foto gekregen. De lakentjes waren wit en het truitje blauw met witte werkjes erin.
Het eendje in de hand was geel op een bruin stokje. De haartjes van Eize waren blonde krullen en hij had een gezonde kleur.
In deze fase kijk ik voorzichtig naar het kleurenpalet wat ik ga gebruiken. De kleuren zullen nog heel anders worden; ik probeer de verschillende kleuren ook weer in verschillende vlakken terug te laten komen. Uiteindelijk wil ik bij de typische jaren 50 kleuren uitkomen. Een wit lakentje in mijn schilderij zal nooit helemaal wit zijn. “In het echt” zijn kleuren ook nooit egaal. Een muur in de huiskamer weerkaatst licht en er zijn schaduw partijen op te zien. Ook voorwerpen die vlak bij de muur staan geven vaak een stukje kleur af aan de muur waar ze voor staan. Door deze manier van werken, zal een vlak op het schilderij ook niet zo snel saai zijn en zal het meer een eenheid worden met de andere kleurvlakken in het schilderij.
Wat ik nu ook uitprobeer is de kleurstelling voor de donkerste schaduwpartijen op het doek. Bij de mond heb ik het met donkerrood geprobeerd.
In het haar heb ik met bruin gewerkt en links in de schaduwpartij hou ik het blauw aan met daaroverheen rood, zodat het paarsachtig wordt.
De plaatsing van de mond, neus en ogen is nu al wat beter gelukt. Maar nog lang niet alles klopt qua vorm. In elke volgende fase heb ik het schilderij in de woonkamer staan; zodat ik er veel naar kan kijken. Zo zie ik soms opeens dingen, waardoor iets niet lijkt. Zo moet bijvoorbeeld het wangetje rechts iets boller. Ook bekijk ik de verschillende schaduwkleuren en denk na over wat ik het beste kan gaan gebruiken. Ik maak een lijstje van de dingen die me nu opvallen en welke ik wil veranderen.
Tijdens elke fase, ben ik steeds bezig om de kleur van de achtergrond te bepalen. In de afbeelding hierboven heb ik de achtergrond rood gemaakt. De kleur vind ik toch te fel en te veel de aandacht afleiden van het gezichtje. Wel vind ik de rode kleur in het schilderij passen, maar meer als accent en niet zozeer als een heel vlak. Daar ga ik dus in de volgende fases mee verder.
Detailles heb ik aangebracht in het lakentje. Dit lakentje komt voor op andere foto’s van Eize. Meer contrast komt nu langzaam erin door de sommige vlakken iets donkerder te maken en de plekken waar het licht opvalt wat lichter te maken. Met het haar ben ik ook doorlopend bezig. Eize had lichte blonde krullen.
Haar schilderen, vind ik één van de moeilijkste dingen om natuurlijk te laten lijken. Meerdere kleuren gebruik ik, om te zorgen dat het geen pruikje lijkt. De haargrens is erg belangrijk en ook uniek bij ieder persoon; het bepaald heel sterk de vorm van het hoofd.
Het gezichtje gaat steeds beter lijken. Nu wordt het tijd om de puntjes op de i te zetten. Het bovenlipje moet wat hoger, De wenkbrauwen moeten iets lichter van toon. Het haar kan op sommige plaatsen wat lichter nog. rechts op het gezichtje ga ik het ook nog wat lichter maken. Daarbij heb ik de ogen ook iets groter, dan op het schilderij gemaakt. Op een andere foto had hij zijn ogen namelijk meer open. Zodat de ogen ook wat meer gaan spreken.
Nu ben ik voornamelijk met de vorm van het hoofdje bezig geweest. Ik had hem te groot gemaakt. Verder heb ik geprobeerd, meer diepte in de ogen te krijgen. Ik moet best veel erbij ” verzinnen”, omdat op de foto de ogen eigenlijk alleen zwarte vlekjes met twee witte stipjes erin zijn. Rondom het mondje ben ik ook nog bezig en ben ik nog niet tevreden. Verder moeten sommige gedeeltes in het gezichtje nog lichter. Zodat er straks meer bolling in het gezichtje komt.
Het gedeelte tussen de neus en lippen is altijd heel erg specifiek in een gezicht. Moeilijk is het om de schaduwplekken op de juiste plek te krijgen. Juist de schaduw en de lichtval bepalen de vorm van het gezicht in een schilderij.
Zoals je kunt zien; probeer ik doorlopend de vormen steeds beter te plaatsen met het aanbrengen van kleurvlakken.
De donkerste schaduwplekken heb ik met roodtinten bewerkt. Anders vond ik het schilderij te paars worden en dit leek me een mooier contrast met het blauwe truitje en ook de huidkleur wat mooier maken.
Het hoofdje, heb ik aan de linkerkant nog smaller gemaakt en er meer kussen afgebeeld. De donkere vlakken heb ik wat minder scherp en donker, van kleur, gemaakt. Ook heb ik nog wat meer aandacht besteed aan de haren links. Erg lastig, want op de foto is niets te zien. De oogjes op de foto zien er erg moe uit; op andere foto’s heeft hij juist hele grote kijkers; ik heb ze iets minder mat gemaakt, door ze iets groter en met meer detailles in de ogen te schilderen.
Ik vind het schilderij zo goed als af; nog wat kleine dingetjes afronden. Heel misschien nog een kleinbeetje groentinten in de achtergrond aanbrengen. De rode lijn tussen het lakentje en het truitje trekt nu teveel aandacht; dat wil ik ook nog veranderen.
Na de vorige fase heb ik niet veel meer hoeven doen; even de rode lijn bij het lakentje weggehaald en ik heb de schaduwen in het kussen iets “zachter gemaakt”; het trok te veel de aandacht, vond ik. En de aandacht moet natuurlijk echt naar het gezichtje gaan.
Het schilderij is af en de ouders waren zeer tevreden! Het was voor mij de eerste keer dat ik een zwart-wit foto heb omgezet in kleur. De jaren 50 kleurstelling is goed gelukt en versterken de liefelijke afbeelding. Met het eindresultaat ben ik zelf erg blij.
Het portret van Eize is in 2009 gemaakt naar een foto uit de jaren 50.
ontwikkeling portretschilderij van Jip 2013
In deze serie is duidelijk te zien dat ook de achtergrond uit verschillende lagen bestaat.
Dit schilderij van Maurice is afgerond op 23 november 2011.
Hieronder de portretten van 2 zusjes: Simone(links) en Linda (rechts).
Uit de verschillende foto’s, hebben de ouders deze twee foto’s uitgekozen om geschilderd te worden.
De schilderijen komen op 3d-doeken en krijgen een formaat van 60×60 cm.
Met houtskool, bepaal ik even de plaatsing van de ogen, mond en neus en de vorm van het gezicht.
Daarna maak ik in één kleur een opzet om de vorm en de contrasten in licht- donker weer te geven en te onderzoeken.
Ook probeer ik te onderzoeken welke licht/ donker vlekken nu juist zorgen voor de mimiek in het gezicht op deze foto’s.
In de volgende fase, ga ik met de kleuren beginnen.
De kleuren die er in de eerste fase opkomen; zijn niet de uiteindelijke kleuren. Maar ze zijn wel belangrijk voor de uiteindelijke kleuropbouw.
Ik probeer de donkerste vlakken al flink donker te maken en in dit stadium, ga ik al een beetje op zoek naar het uiteindelijke kleurenschema.
De kleuren die nu gebruikt worden zijn erg fel en zullen door de latere lagen getemperd worden.
Kleuren die ik in het gezicht gebruik, laat ik ook weer terugkomen in het haar; zo wordt het straks één geheel. Als de kleuren van het haar, helemaal anders dan de de rest van de kleuren het schilderij zijn; wil het haar wel eens op een pruik gaan lijken. Ook in de achtergrond neem ik de kleuren vaag mee. Ik denk erover om de achtergrond, dit keer, licht te houden; zodat de kleurrijke gezichten meer naar voren komen.
In deze fase ben ik sterk met verbetering van de mond en ogen bezig. Ook werk ik constant in de haren om straks zoveel mogelijk kleurschakeringen daarin te krijgen. De hele felle kleuren heb ik wat milder gemaakt. Ik probeer de lichtdonker nuances aan te brengen in de huid van het gezicht.
Ondertussen ben ik ook op zoek naar de uiteindelijke kleurstelling van de schilderijen. De licht-donker contrasten van de foto wil ik graag behouden; maar de contrasten moeten ook niet te hard worden. Dus het is voor mij wel even zoeken welke kleur het mooiste is om voor de donkerste schaduwvlakken te gebruiken. De grove vormen van de gezichten zit er nu wel in. Nu is het belangrijk om op de kleinste detailles te gaan letten; welke ”vlekjes” maken de vorm van de neuzen en de monden en de mimiek in de gezichten.
De contrasten komen er steeds beter in. De vorm van de gezichten moet ik nog wel veel bijwerken. Ik maak voor mezelf in dit stadium altijd lijstjes met verbeter-punten. Ik zet de schilderijen op een plek, waar ik goed op een afstand naar kan kijken. Ik schrijf dan op, wat me opvalt / wat er nog niet klopt.
Bijvoorbeeld; oog iets te klein, lip te smal of het oog juist te dik, schaduwvlekjes die te hoog of te laag zitten of te sterk van kleur zijn. Ik heb nu twee lange lijsten met verbeter-punten; die ik vanaf nu ga bijwerken. Daarbij wil de gezichten nog iets lichter en helderder van kleur maken.
De gezichten heb ik iets lichter gemaakt; ook heb ik de haren bijgewerkt. Nu is het weer tijd om eens rustig te kijken, wat ik eventueel nog wil verbeteren;
Ik ben nu wel in de eindfase van de portretten beland.
Ik ben nu bezig met de haren; Ik probeer de haarstructuur er meer in te krijgen. In de eerdere fases heb ik de licht-donker vlakken aangebracht; nu breng ik meer details aan om straks dat weer af te zwakken. Want zoals de haren nu zijn, trekken ze te veel de aandacht van de kijker.
Wat ik nu nog ga doen is de haarstructuur weer wat afzwakken zodat de aandacht weer meer naar het gezicht toe gaat; ook maak ik de achtergrond nog iets lichter. Daarnaast heb ik nog een paar kleine dingetjes in de gezichten gezien die ik nog wil bijwerken.
De kleuren heb ik wat intenser gemaakt; door nog meer contrast aan te brengen in de schilderijen.
Het haar Is iets minder streperig geworden, door de laatste lagen, in grotere vlakken eroverheen te schilderen.
De portretten zijn klaar en naar volle tevredenheid afgerond. afgeleverd Juni 2011
Hieronder is de foto te zien die als uitgangspunt geldt.
Ik heb er voor gekozen om de afbeelding iets anders te maken van compositie.
Zodat er meer aandacht op de gezichten komt op het schilderij en minder aandacht voor de omgeving en kleding.
Het formaat wordt 60×50 (liggend), ik heb daarbij de voorstelling iets gekanteld.
Daardoor oogt de voorstelling wat dynamischer.
De eerste opzet maak ik in blauw om de licht donker contrasten te onderzoeken.
Ik heb ook altijd een zwart wit afdruk bij de hand. Dat vind ik handig voor de contrasten.
Na de eerste blauwe laag, die licht is opgezet, ga ik met kleuren aan de slag.
Naast de rood en geel heb ik deze keer ook grijs gebruikt.
Daarna ga ik met een transparante huidskleur over het hele gezicht heen.
Als ik dat gedaan heb, kijk ik welke tinten mij bevallen en welke lichtsterkte ik in het schilderij wil hebben.
Behalve met de portretten zelf, houd ik me ook bezig met de achtergrond; Welke vormen wil ik in de achtergrond. Moet er iets te zien zijn of moet deze egaal van kleur zijn.
Op de foto zitten de personen op een bank. Deze wil ik er als suggestie inhouden zodat hun houding ook verklaarbaar is.
De kleuren wil ik helder en fris houden, daarom heb ik voorlopig de kleur van de bank veranderd van oker geel in fris groen. Dit omdat de huiskleur anders niet goed afsteekt tegen de achtergrond. Het kan best zijn dat de achtergrond nog volledig verandert. In de volgende fase ga ik met dikkere verf werken en zorg dat het schilderij meer „body” krijgt.
Nogmaals ga ik met de huidskleur over de felle onderlagen.
Nu komt de moeilijkste fase, waarin de kleine veranderingen grote gevolgen voor de gelijkenis kunnen hebben.
Bij de man bijvoorbeeld, moet de neus iets omhoog. Dit zijn altijd lastige dingen. Het helpt om soms even wat afstand te nemen. Hierdoor vallen deze punten uiteindelijk op. Het overhemd van de man, wil ik ook iets donkerder maken, Het witte vlak eist te veel de aandacht. Over de achtergrond ben ik niet tevreden. Ik ga hem in de volgende fase egaal schilderen.
In deze fase is het soms zoeken naar de juiste vorm.
Het kan zijn dat een kleine verandering onbedoelde gevolgen heeft. Zo is het hoofd van de man iets te breed geworden.
Bij de vrouw is het zoeken naar de vorm van de neus. Dit is altijd een lastig proces.
Dat is vooral goed kijken en naar de richting van de neusbrug en het neusgat en de neusvleugel hebben een eigen richting. Ook was in dit geval de afstand tussen de neus en de mond te kort. Daarbij werk ik aan de neus van de man en de lijnen naast zijn snor in de wang. Deze zijn nu weer te opvallend geworden en ga ik later weer bijwerken.
Wat duidelijk te zien is, is dat de kleuren in het schilderij steeds sterker worden en dat er ook steeds meer contrast in het schilderij komt. Op verzoek van de familie heb ik de bank op de achtergrond zo gehouden omdat dit karakteristiek is voor de woonkamer van dit echtpaar.
Als ik op dit moment iets echt wil corrigeren meng ik de verf met titaan wit (deze is dekkend).
Wanneer ik een kleur wil afzwakken, dan ga ik over het gedeelte heen met een kleur die gemengd is met zink wit; deze is transparanter en hier schijnt de onderlaag doorheen. Dit proces in te zien in de kin van de vrouw in de 4 fases hierboven.
Het schilderij nadert wel de eindfase. Er zijn een aantal punten die ik in het gezicht nog ga corrigeren.Ik ben tevreden nu met de kleding van de vrouw en man. Op de foto was de kleding van de vrouw een egaal zwart vlak.Ik heb hier zelf wat plooien in gesuggereerd, zodat het geen doods en saai vlak is.
Het schilderij is nu bijna af, op een paar kleine details na. De achtergrond heb ik iets diverser en zachter van kleur gemaakt. Daardoor komt er meer volume in de bank, zodat de twee figuren er meer uit springen en naar de voorgrond komen. Ik neem nu weer even afstand en zet hem op een plek waar ik er veel naar kan kijken.
De laatste puntjes zijn bijgewerkt zoals de kleding van de vrouw en de sieraden.
Het schilderij is af en kan naar de opdrachtgever.
